De Gedragscode voor Marketing en Reclame voor Alcoholhoudende Dranken legt regels vast die de STIVASUR-deelnemers zichzelf opleggen voor een heldere en verantwoorde communicatie bij de verkoop en promotie van hun alcoholhoudende dranken.

De Gedragscode wordt elke 2 jaar afgestemd en zo nodig aangescherpt op de technologische, nationale en internationale ontwikkelingen op het gebied van verantwoord alcoholgebruik waarbij de adviezen van de International Alliance for Responsible Drinking, IARD, worden meegenomen.

Klachtenformulier

De Gedragscode biedt de samenleving de mogelijkheid om melding te maken van of een klacht in te dienen tegen mogelijk onverantwoorde reclame-uitingen van de deelnemers. Iedere burger kan via een klachtenformulier vragen stellen of een klacht in dienen. Het is de verantwoordelijkheid van individuele deelnemers van STIVASUR om ervoor te zorgen dat zij voldoen aan de Gedragscode.  En niet beoordeeld worden op het niet naleven daarvan. Klachten kunnen betrekking hebben op diverse reclame-uitingen zoals billboards, promoacties, social media-uitingen, enzovoorts. Bekijk de gedragsregels en beoordeel of de marketingcommunicatie van onze deelnemers op verantwoorde wijze geschiedt.

Gedragscode Evaluatie Commissie

In 2016 is de gedragscode evaluatiecommissie opgericht. Om meldingen te beoordelen en toe te zien op de naleving van de Code door de Deelnemers van STIVASUR. De onafhankelijke commissie bestaat vanaf de instelling uit:

  • Een gepensioneerde rechter,
  • Een vertegenwoordiger van het ministerie van Justitie en Politie,
  • Een vertegenwoordiger van de Vereniging Surinaams Bedrijfsleven,
  • Een vertegenwoordiger van de Vereniging van Journalisten in Suriname.

Deze samenstelling waarborgt een breed perspectief en een objectieve benadering bij de evaluatie van meldingen over mogelijke overtredingen van de Gedragscode voor Marketing en Reclame voor Alcoholhoudende Dranken.

De gedragsregels voor marketing en reclame voor alcoholhoudende dranken

De wettelijke leeftijd voor alcoholaankoop en -consumptie is op grond van artikel 536 Wetboek van Strafrecht gesteld op 18 jaar. Derhalve mogen personen onder de leeftijdsgrens van 18 jaar, op geen enkele wijze, de doelgroep zijn, dan wel via marketingactiviteiten tot alcoholconsumptie aangezet worden. 

  • De marketingcommunicatie zal niet gericht zijn op of attractief gemaakt worden voor personen onder de leeftijdsgrens, noch via media specifiek gericht op deze doelgroep, noch door de inhoud en/of de stijl van presentatie. Art. 4.1
  • Testen, inclusief proeven, is uitsluitend toegestaan in (drank)gelegenheden die daarvoor een vergunning hebben of in particuliere ruimten, tijdens handelsbeurzen of evenementen conform lokale gebruiken en toepasselijke regels. Personen onder de Leeftijdsgrens zullen nimmer mogen meedoen aan testen. Art. 4.5
  • De reclame-uitingen mogen geen kinderen afbeelden, of voorwerpen, afbeeldingen of stripfiguren bevatten die voornamelijk op kinderen aantrekkingskracht uitoefenen. Art. 4.7
  • Modellen en acteurs die in reclame- of marketinguitingen voor alcoholhoudende dranken voorkomen, moeten aantoonbaar, door middel van een identiteitsbewijs, ouder zijn en lijken dan 21 jaar. Art. 4.8
  • De deelnemers zullen niet toestaan dat hun merknamen, logo’s of handelsmerken in licentie worden gegeven of worden gebruikt voor het gebruik op kleding, speelgoed, spelletjes en overige materialen bestemd voor kinderen. Art. 4.11

De deelnemers willen een voortrekkersrol innemen in de marketing en reclame van verantwoorde alcoholconsumptie. 

  • Door alle reclame-uitingen van alcoholhoudende dranken te voorzien van de symbolen voor verantwoord alcohol consumeren (LINK verantwoord alcoholgebruik): de leeftijdsgrens, alcohol niet geschikt voor zwangere vrouwen, geen alcohol in het verkeer. Art. 4.19 
  • Alcoholconsumptie door zwangere vrouwen wordt afgeraden. Reclame-uitingen voor alcoholhoudende dranken mogen geen zwangere vrouwen tonen of zijn gericht op deze vrouwen of andere kwetsbare en risicogroepen. Art. 4.17
  • Bij reclame-uitingen mag er geen sprake zijn van het tonen van overmatig of onverantwoord consumeren van alcoholhoudende dranken. De uitingen mogen evenmin dronkenschap vergoeilijken of bagatelliseren, noch de indruk wekken dat dronkenschap aanvaardbaar is. Art. 4.20 
  • Horecapromoties, gesponsord door de alcoholindustrie, moeten gematigde en verantwoorde alcoholconsumptie aanmoedigen bij diegenen die voldoen aan de leeftijdsgrens en ervoor kiezen om alcohol te consumeren. Dergelijke promoties moeten onverantwoord alcoholgebruik vermijden. Art. 4.21
  • Marketingcommunicaties voor alcoholhoudende dranken moeten (geheel) onthouding niet op een negatieve manier presenteren of impliceren dat het fout of dwaas is om een alcoholisch drankje te weigeren. Art. 4.22

Met uitzondering van locaties waar een formele vergunning voor de verkoop of het gebruik van alcoholhoudende dranken is verleend zullen marketing- en reclame-uitingen niet in het openbaar worden geplaatst. 

  • Tenzij buiten het gezichtsveld op een afstand van minimaal 200 meter van een gevestigd(e) gebedshuis, basisschool, middelbare school of een kinderspeelplaats. Art 4.6
  • Niet op locaties waarvan redelijkerwijs kan worden verondersteld dat personen onder de leeftijdsgrens van 18 jaar meer dan 30% van het publiek uitmaken. Art. 4.9

Marketingcommunicaties:

  • mogen niet de indruk wekken dat er enig verband bestaat tussen alcoholconsumptie en geweld, illegale activiteiten of asocia(a)le communicatie of – gedrag. Art. 4.2 
  • mogen niet onethisch zijn, afbreuk doen aan de geldende normen en waarden van smaak, moraal en fatsoen, of anderszins de menselijke waardigheid en integriteit in twijfel trekken, uitdagen of aanvallen. Art. 4.3
  • mogen geen beelden, symbolen of figuren bevatten, waarvan het aannemelijk kan worden geacht dat die openlijk aanstootgevend of vernederend zijn voor enig(e) gender, ras, religie, cultuur of minderheidsgroep Art. 4.4
  • moeten het gebruik van afbeeldingen van zinloze naaktheid, openlijke seksuele activiteiten, losbandig seksueel gedrag, obscene of ongepaste seksuele uitingen of taalgebruik vermijden. Art. 4.28
  • Marketingcommunicaties mogen een hoog alcoholpercentage niet als toonaangevend thema benadrukken, noch mogen ze suggereren dat de consumptie van alcoholhoudende dranken met een relatief laag alcoholpercentage veiliger is.
  • Verpakkingsmaterialen moeten duidelijke informatie bevatten over het alcoholpercentage van het betreffende product, één en ander zoals vereist bij wet. Art. 4.25
  • Etiketten op alcoholhoudende producten: 
  • mogen geen karakters, afbeeldingen of namen bevatten waarvan het aannemelijk kan worden geacht dat ze aantrekkingskracht uitoefenen op personen onder de leeftijdsgrens van 18 jaar, of die agressie, geweld of gevaar oproepen of seksueel succes suggereren. Dit artikel is niet van toepassing op pre-mixed cocktails met namen van internationaal bekende cocktails zulks ter beoordeling van de Code Evaluatie Commissie. Art. 4.29
  • worden bij voorkeur voorzien van de 3 symbolen voor verantwoord alcohol consumeren, (LINK verantwoord alcoholgebruik) doch minimaal van het symbool om de leeftijdsgrens te benadrukken. Tenzij eerder vereist bij wet, is de implementatieperiode gesteld op 1 januari 2024. Art. 4.30

Reclame-uitingen mogen niet de indruk wekken dat het drinken van alcohol leidt tot een versterking van geestelijk vermogen of fysieke prestatie of een energieverhogend effect heeft, bijvoorbeeld tijdens het ondernemen van activiteiten die concentratie vergen teneinde ze veilig te kunnen uitvoeren. Art. 4.16 en 4.18 samengevoegd

De deelnemers erkennen dat ouders een significante rol spelen in het opvoeden van hun kinderen inzake het besef van verantwoorde alcoholconsumptie en dat ouders hun kinderen wellicht willen verhinderen toegang tot websites te verkrijgen die de mogelijkheid van “ouderlijk toezicht” niet ondersteunen. Om deze ouderlijke verantwoordelijkheid mogelijk te maken, stemmen de deelnemers ermee in om: 

  • de benodigde internetbeveiliging en andere controlemogelijkheden te institutionaliseren die voorkomen dat personen die de Leeftijdsgrens nog niet hebben bereikt toegang hebben tot bedoelde websites en socialmediapagina’s. Art. 4.12
    • een bevestiging te vragen van de bezoeker die gebruik wenst te maken van de website, dat zij minimaal de leeftijdsgrens bereikt hebben. Art. 4.10
    • Deze websites moeten tevens een boodschap van “verantwoord alcoholconsumptie” bevatten en een link naar de website van STIVASUR. Art. 4.10
    • De communicatie op social media zal gericht zijn op personen die minimaal de leeftijdsgrens hebben bereikt. Art. 4.10
    • Stimuleren van online verkopers van alcoholhoudende dranken om optimaal gebruik te maken van veiligheidsmechanismen die digitale platformen bieden, zodat personen onder de Leeftijdsgrens de reclame niet zien en/of geen interactie mogelijk is door deze leeftijdsgroep. Art. 4.13
    • Stimuleren van online verkopers van alcoholhoudende dranken om optimaal gebruik te maken van (digitale) veiligheidsmechanismen, zodat het bestellen en meer in het bijzonder het leveren van alcoholhoudende dranken, uitsluitend zal geschieden aan personen die de leeftijdsgrens hebben bereikt. Art. 4.14

Marketingcommunicaties mogen:

  • geen activiteiten of locaties afbeelden of beschrijven waar het drinken van alcohol onveilig of onverstandig is. Meer in het bijzonder zullen die communicaties nooit suggereren dat de consumptie van alcohol acceptabel is voor of tijdens het besturen van een voertuig/vaartuig. Art. 4.15
  • geen personen tonen die alcohol nuttigen in enige situatie die gevaar voor henzelf of anderen kan opleveren. Art. 4.15
  • niet beweren noch de indruk wekken dat alcoholische dranken helende of therapeutische eigenschappen bezitten of dat consumptie ervan kan helpen bij het voorkomen, behandelen of genezen van ziektes. Gebruik van alcohol kan derhalve niet worden gepresenteerd als een stimulerend, kalmerend of pijnstillend middel of een middel om verveling, eenzaamheid of andere persoonlijke problemen te boven te komen. Art. 4.24

Licht alcoholhoudende en alcoholvrije dranken worden wereldwijd steeds populairder. De reden hiervan is dat in het kader van verantwoord consumeren, licht alcoholhoudende of alcoholvrije dranken, al dan niet geassocieerd aan een bestaand alcoholmerk, als alternatief worden geboden met dezelfde smaak en voor dezelfde beleving. 

Deze internationale ontwikkeling is toe te juichen. De internationale discussie met betrekking tot de marketing en reclame voor deze dranken, is echter nog niet afdoende gevoerd, met name ten aanzien van alcoholvrije dranken die feitelijk geschikt zijn voor alle leeftijden.

De associatie met alcoholhoudende dranken, meestal vanwege de naamgeving, branding, verpakking en/of wijze van serveren, wordt snel gemaakt en zou volgens enkelen mogelijk gebruik van alcoholhoudende alternatieven kunnen stimuleren bij personen onder de Leeftijdsgrens.

De maatschappelijke verantwoordelijkheid van de deelnemers is erop gericht te voorkomen dat personen onder de leeftijdsgrens zich associëren met alcoholgebruik. De discussie met betrekking tot de reclame en marketing van alcoholvrije dranken, wordt nog in een breder maatschappelijk kader gevoerd; het streven is erop gericht om per 1 januari 2024 meer helderheid hieromtrent te hebben. 

Desondanks willen de deelnemers reeds nu enkele maatregelen treffen ten aanzien van licht alcoholhoudende en alcoholvrije dranken. Derhalve zal de Code (vooralsnog) eveneens van toepassing zijn op marketing en reclame voor licht alcoholhoudende dranken en alcoholvrije dranken die dezelfde brand (merk), smaak en en beleving hebben als het alcoholhoudend alternatief.

Bevoegdheden en werkwijze Gedragscode Evaluatie Commissie 

Onderdeel van de Gedragscode is het instellen van een onafhankelijke Commissie om klachten die worden ingediend door deelnemers, overige belanghebbende partijen of het publiek, te adresseren. 

De leden van de Commissie worden benoemd door het bestuur van STIVASUR en bestaan uit:

  1. De voorzitter van STIVASUR;
  2. De secretaris van STIVASUR (geen stemrecht); 
  3. Een vertegenwoordiger van het ministerie van Justitie en Politie of het ministerie van Volksgezondheid of ander regeringsorgaan (bijv. Bureau Alcohol & Drugs);
  4. Een gepensioneerde rechter;
  5. Een vertegenwoordiger van de Vereniging van Journalisten of de Mediaraad;
  6. Een vertegenwoordiger van de Vereniging Surinaams Bedrijfsleven (VSB). 

Klik hier voor de huidige invulling van de Commissie.  

De Commissie is het bevoegde orgaan om besluiten te nemen over klachten over marketing en reclame voor alcoholhoudende producten, e.e.a. volgens de Gedragscode. 

De Commissie heeft de bevoegdheid om sancties op te leggen aan de deelnemers ten aanzien van wie is vastgesteld dat die de regels van de Gedragscode hebben overtreden. Art. 7.1

Na ontvangst van een klacht zal de Commissie:

  • vaststellen of de klacht valt binnen het raamwerk van de Gedragscode. 
  • assistentie vragen aan de deelnemers voor het identificeren van de gewraakte advertentie alsmede de contactgegevens van de deelnemer of het reclamebureau. 
  • een voorlopige toetsing uitvoeren over de advertentie op basis van de bepalingen van de Gedragscode en in het licht van de klacht. 
  • indien de klacht voldoet, samenstellen van een lijst met klachten en vragen om voor te leggen aan de overtredende deelnemer of het reclamebureau; deze krijgen 7 (zeven) werkdagen de tijd voor verweer. 
  • uitspraak doen over de klacht in ogenschouw nemende: de bepalingen van de Gedragscode, de klacht, het verweer van de deelnemer of het reclamebureau. 

De volgende sancties kunnen door de Commissie opgelegd worden, e.e.a. na de beoordeling van de ernst van de klacht:

  • Het doen terugtrekken en aanpassen van het gewraakte materiaal. 
  • Voorafgaande controle van het marketing- en reclame materiaal voor een periode van maximaal 6 (zes) maanden. 
  • Publiceren van de naam van de deelnemer/het reclamebureau en de aard van de overtreding op de website en in het jaarverslag van STIVASUR. 
  • Opleggen van een boete van ten minste tweemaal de jaarlijkse contributie. 
  • Publieke bekendmaking in een lokaal dagblad.  

Het afhandelingsproces, van de tijd van indiening tot aan het versturen van de beoordeling aan degene die de klacht heeft ingediend mag niet langer dan twee maanden in beslag nemen.